Aantal bouwvergunningen nog steeds te laag om woningtekort terug te dringen
27 augustus 2020
Gemeenten doen er alles aan om het verlenen van vergunningen voor nieuwbouwwoningen op peil te houden blijkt uit de meest recente cijfers van het CBS. In juni werden 5.270 vergunningen voor nieuwe woningen afgegeven, waardoor het mogelijk lijkt om in heel 2020 circa 60.000 vergunningen te verlenen. Dit lijkt goed nieuws. Toch is dit ruim onvoldoende om het oplopende woningtekort terug te dringen. Als overheid en marktpartijen de vergunningverlening kunnen intensiveren, worden (onnodige) faillissementen in de bouwsector vermeden en kan het woningtekort worden teruggedrongen. Beleggers en steeds meer woningcorporaties hebben ruimschoots kapitaal beschikbaar om meer huurwoningen te realiseren.
Aantal bouwvergunningen mogelijk 60.000 in 2020
Het aantal bouwvergunningen voor nieuwbouwwoningen kwam in het tweede kwartaal van 2020 uit op ruim 14.700. Dit totaal kwam voort uit een sterke laatste maand van het kwartaal, waarin 5.270 bouwvergunningen werden verleend. Uit de cijfers blijkt dat het verlenen van bouwvergunningen tijdens de coronacrisis niet stil is komen te liggen, zoals bij aanvang van de crisis werd gevreesd. Als deze trend doorzet en de aantallen uit het eerste en tweede kwartaal worden doorgetrokken, is het verlenen van 60.000 vergunningen in 2020 nog mogelijk. Dat aantal is zo'n 12.000 hoger dan de schattingen van het EIB in april van dit jaar en zelfs enkele duizenden boven het aantal verleende vergunningen in 2019. Toen werden er 57.000 vergunningen verleend. Toch is het aantal ruim onvoldoende om het woningtekort terug te dringen.
Woningtekort loopt verder op
Het woningtekort liep in de eerste helft van 2020 verder op tot 331.000 woningen (ABF Research) en zal naar verwachting verder oplopen tot 415.000 woningen in 2024. Om het woningtekort op het huidige niveau te houden (en niet verder te laten oplopen) zijn de komende vijf jaar minimaal 75.000-100.000 nieuwe woningen per jaar nodig. Het aantal verleende bouwvergunningen is een goede voorspeller voor de nieuwbouwproductie over 1 tot 2 jaar. Met 'slechts' 60.000 afgegeven vergunningen zal het woningtekort in de toekomst aanzienlijk toenemen.
Dreigende faillissementen ondermijnen nieuwbouw van woningen
Het te lage aantal afgegeven bouwvergunningen heeft ook effect op de orderportefeuilles en het voortbestaan van bouwbedrijven. Het aantal faillissementen in de bouwsector nam in de afgelopen twee kwartalen licht af tot zo'n 117 bedrijven (0,06% van het totaal aantal bouwbedrijven), maar de verwachting is dat in de periode oktober 2020 tot oktober 2021 veel meer bouwbedrijven failliet zullen gaan. Die mogelijke faillissementen zijn nu nog niet zichtbaar omdat de bouwsector de klap van de crisis pas later krijgt, als de huidige, lopende opdrachten zijn voltooid en er geen nieuw werk meer kan worden aangenomen. Volgens databureau Altares Dun & Bradstreet kan het aantal faillissementen in de bouwsector net zo hoog worden als tijdens de kredietcrisis, met circa 1.760 faillissementen in een jaar tijd oftewel gemiddeld 440 per kwartaal. Ook het EIB uitte in april zorgen over het mogelijk verlies van mogelijk 40.000 banen in de bouw.
Benut record aan beschikbaar kapitaal bij beleggers en corporaties
Het te lage aantal afgegeven bouwvergunningen en de dreigende faillissementen van bouwbedrijven tot gevolg zijn slecht nieuws voor het woningtekort in Nederland. Dat is niet nodig, volgens Marijn Snijders, directeur van Capital Value: "Beleggers hebben voor de komende drie jaar 26 miljard euro beschikbaar voor investeringen in (nieuwbouw)woningen. Daarmee moet het mogelijk zijn om de bouwsector aan het werk te houden, faillissementen te voorkomen en het woningtekort terug te dringen. Alleen al in het eerste half jaar van 2020 investeerden zij 2,3 miljard euro in nieuwbouwprojecten. Hiervan kunnen de komende jaren 8.800 nieuwe woningen worden gebouwd. Door een intensivering van het vergunningentraject door overheid en marktpartijen voor nieuwbouwprojecten kunnen Nederlandse en internationale pensioenfondsen en corporaties blijven investeren en kunnen we voorkomen dat het woningtekort de komende jaren nog verder oploopt."