Door voorgestelde belastingmaatregel verdampt mogelijk ca. 19 miljard euro balanswaarde bij corporaties en pensioenfondsen
2 september 2020
De voorgestelde verandering van het tarief voor de overdrachtsbelasting die is aangekondigd in de pers heeft verstrekkende gevolgen voor de waarde van woningbeleggingen. Door een mogelijke verhoging van de overdrachtsbelasting voor beleggers van 2% naar 8% worden de kosten koper bij een transactie hoger. Het doel van de overheid is het verbeteren van de positie van starters op de woningmarkt. De nu voorgestelde maatregel heeft echter een enorm neveneffect. De balanswaarde van bestaande woningportefeuilles zal afnemen. Woningcorporaties en pensioenfondsen waarderen hun vastgoed op marktwaarde. Hierdoor treedt dit effect al direct op indien de maatregel wordt geëffectueerd. Volgens berekeningen van Capital Value zal van de opgebouwde balanswaarde van de huurwoningen van woningcorporaties en pensioenfondsen mogelijk ruim 5,5% verdampen, hetgeen neerkomt op 16,2 miljard euro voor corporaties en 2,8 miljard euro voor pensioenfondsen.
Daling balanswaarde heeft nadelige maatschappelijke effecten
De voorgestelde maatregel heeft op de middellange termijn een aantal nadelige maatschappelijke effecten. Als gevolg van de gedaalde balanswaarde (en de daaraan gelieerde beleidswaarde) van de woningen zullen woningcorporaties mogelijk minder geld kunnen lenen. Dit kan tot gevolg hebben dat de verduurzaming van hun woningen of het bouwen van nieuwe sociale huurwoningen vertraagd of uitgesteld wordt. Daarnaast zorgt de gedaalde balanswaarde van woningen van pensioenfondsen voor een lager rendement op het vermogen voor de pensioengerechtigden. Ook kunnen verkoopopbrengsten van woningen dalen, waardoor pensioenfondsen en corporaties minder kunnen (her)investeren in nieuwbouw. Ook het verwerven van bestaande huurwoningen door woningcorporaties en pensioenfondsen wordt hiermee geschaad.
Capital Value benadrukt dat het zeer goed is dat de overheid starters op de woningmarkt wil helpen door fiscale maatregelen. De maatregelen voor beleggers en corporaties hebben echter een belangrijk negatief neveneffect op de woningmarkt. Starters zijn nog steeds het meest gebaat bij het realiseren van extra passend aanbod. Voorkomen moet worden dat de verdamping van vermogen van corporaties en beleggers negatieve effecten zullen hebben op de bouwproductie van nieuwe betaalbare woningen in Nederland.