Mogelijk maar 55.000 bouwvergunningen in 2023
21 augustus 2023
Het aantal afgegeven bouwvergunningen voor nieuwbouwwoningen is in de eerste zes maanden van 2023 uitgekomen op 27.900 (bron: CBS). Dit is een daling van 16,9% ten opzichte van de eerste zes maanden van 2022. Ondanks maatregelen als de Startbouwimpuls lukt het (nog) niet om het tij te keren en worden er simpelweg veel te weinig vergunningen afgegeven om het woningtekort terug te dringen. Volgens analyses van Capital Value zal het totaal aantal vergunningen voor nieuwbouwwoningen over heel 2023 niet hoger uitkomen dan 55.000 (vorig jaar nog 64.500). Dit is slechts 55% van de kabinetsdoelstelling. Het woningtekort loopt dan op tot ruim boven de 400.000 woningen. Capital Value pleit voor meer maatregelen om de bouw van betaalbare huurwoningen op gang te houden. Volgens de vastgoedadviseur zijn er voldoende plannen om jaarlijks 30.000 betaalbare woningen te bouwen.
Aantal afgegeven bouwvergunningen op het niveau van 2019
Het aantal afgegeven bouwvergunningen ligt rond hetzelfde niveau als in 2019, toen de Raad van State een streep door het Nederlandse beleid op stikstofuitstoot zette. Hoewel in de politiek en media veel aandacht is voor de woningbouwopgave, wil het benodigde aantal bouwvergunningen maar niet van de grond komen. De daling van het aantal afgegeven bouwvergunningen is het gevolg van een combinatie van de gestegen kapitaalmarkt- en hypotheekrente, de gestegen bouwkosten, onvoldoende capaciteit bij gemeenten, de vele wetsvoorstellen aangaande de woningmarkt, stikstofproblematiek en meer. 
Kabinetsdoelstelling mogelijk maar voor 55% gehaald
De daling van het aantal afgegeven vergunningen staat in schril contrast met de kabinetsdoelstelling om de komende jaren zo'n 1 miljoen woningen te realiseren. Uit de meest recente prognoses van ABF, het onderzoeksbureau dat jaarlijks in opdracht van de overheid het woningtekort bepaalt, blijkt dat het woningtekort in 2023 verder is gestegen naar 390.000 woningen. Dit komt overeen met de analyses van Capital Value begin dit jaar en staat gelijk aan 4,8% van de woningvoorraad. Hiermee raakt de overheidsdoelstelling om het woningtekort te beperken tot 2% verder uit zicht. Het tekort is een forse stijging ten opzichte van 2022, grotendeels veroorzaakt door de onverwachts grote bevolkingsgroei (148.000 in plaats van de geschatte 90.000). Rekening houdend met demografische verwachtingen en de toekomstige bouwproductie zal het woningtekort in 2030 pas beperkt zijn teruggelopen tot 4,1% van de woningvoorraad.
Transactievolume nieuwbouwwoningen onvoldoende
Het transactievolume op de Nederlandse woningbeleggingsmarkt is in het eerste half jaar van 2023 uitgekomen op 1,51 miljard euro, een daling van 61% ten opzichte van een jaar eerder. Het aandeel investeringen in nieuwbouw ligt in de eerste helft van 2023 op circa 4.300 nieuw te bouwen huurwoningen (977 miljoen euro, een halvering van het aantal nieuwbouwwoningen in dezelfde periode vorig jaar.
Marijn Snijders, algemeen directeur Capital Value: "Er zijn voldoende plannen om jaarlijks 30.000 betaalbare woningen extra bij te bouwen. Er ligt nu simpelweg te veel stil omdat het financieel niet meer uitkomt. Het is van groot belang dat het vrijgekomen geld uit de Starbouwimpuls zo spoedig mogelijk wordt toegewezen aan projecten met een start bouw in 2023 en 2024 zodat de bouwproductie op gang blijft. We roepen politieke partijen op vooral actie te blijven ondernemen om de bouwproductie op gang te houden, ook met een demissionair kabinet. Architectenbureaus slaan nu al alarm dat veel projecten stilliggen en moeten capabel personeel laten gaan. Het woningtekort raakt iedereen en zou geen controversieel punt in de besluitvorming mogen zijn. We kunnen ons nu geen vertraging veroorloven."